نگاهی اجمالی به کارنامه گروه‌های چپ در آستانه چهل و یکمین سالگرد شورش ۵۷
بهمن ماه امسال مصادف است با چهل و یکمین سالگرد شورش ۵۷ که چون نیک بنگریم، نه فقط زندگی تمام ایرانیان، بلکه بخش بزرگی از جهان را تحت شعاع خود قرار داد. شورشی که چون علیه سیستم پادشاهی کشور انجام گرفت و رنگ و لعاب غرب ستیزی هم داشت، لذا تمام گروه‌های چپ در آن شرکت داشتند.
در این میان، چون هدف آنها افزودن بر جو هیجانی جامعه بود، به تولید سرود‌های انقلابی هم مبادرت ورزیدند تا به اصطلاح فعالیت‌های آنها شاخه فرهنگی نیز داشته باشد. اما در فضایی که طنین صدای انقلابی گری دهه ۷۰ میلادی در کوبا، کنگو و کشورهای آمریکای لاتین در ایران نیز طرفداران فراوانی داشت، بی شک آثار ارائه شده نمی‌توانست متاثر از آن کشورها نباشد.
امروز بعد از گذشت ۴ دهه، می‌توان سرود‌های انقلابی ارائه شده توسط گروه‌های چپ را از دو زاویه “نو آوری” در خلق آنها و همچنین “میزان دسترسی” پدید آورندگان این آثار به استودیو‌های حرفه‌ای کشور که مدعی بودند سانسور میشدند، مورد بررسی مجدد قرار داد. از نگاه “نو آوری”، تعدادی از این آثار ظاهراً چیزی بیش از یک کپی برداری آشکار از آثار دیگران نبوده و فاقد هرگونه ارزش و خلاقیت هنری است.
برای نمونه می‌توان به ترانه “برپا خیز” اشاره نمود [۱] که کپی برداری از ترانه انقلابی شیلی می‌باشد [۲]. مثال دیگر، ترانه “آفتابکاران جنگل” است [۳] که چیزی جز کپی برداری از یک ترانه ارمنی نیست [۴]. اما از بحث کپی برداری بعضی از این آثار که بگذریم، باورهای این حضرات نیز با تناقضات فراوانی همراه بوده است. به عنوان مثال، آقای فرامرز اصلانی ترانه‌هایی همچون “انقلاب” [۵] و “کارگر” [۶] را میخواند و با افتخار از داس، پتک و چکش سخن میگوید. اما زمانیکه فرار را بر قرار ترجیح میدهد بجای شوروی، چین، کوبا، کنگو و کشورهای آمریکای جنوبی سر از ایالات متحده در می آورد و دوباره از در به دری میخواند. استاد اسفندیار منفرد زاده نیز از این قاعده مستثنی نیستند با آهنگسازی برای سرود “بهاران خجسته باد” [۷]. اما از نگاه “میزان دسترسی” پدید آورندگان این آثار به استودیو‌های حرفه‌ای کشور کافیست به مصاحبه علی هاتفی (هاتف) با بی بی سی توجه کنیم [۸] که توضیح میدهد چگونه سرود “رسالت محمد” (الله الله) را با همکاری گروه کر تالار رودکی و در استودیو بل تهران ضبط و ارائه کردند.
قبل و بعد از سال ۵۷ آنها تفاوت خوانندگانی از این دست که آثار چشمگیری با هم دارند و به گفته خودشان در شورش ۵۷ مورد استفاده ابزاری واقع شدند. همچنین اگر بخواهیم نگاهی کوتاه به تولیدات سیاسی گروه‌های چپ بیاندازیم، شاید تصویر زیر که مصاحبه‌های تعدادی از این حضرات با روزنامه‌ها در زمان خود بوده، بهترین سند باشد تا هم حق مطلب به درستی ادا شود و هم زمینه قضاوتی بدون ابهام را نسبت به آنان فراهم سازد. آنچه که با دیدن این تصویر، که گوشه‌ای از تولیدات سیاسی این حضرات است، به ذهن تداعی میشود اینست که بدبختی و نکبتی که جامعه ایران ۴۰ سال است آن را تجربه کرده و هر روز بدتر از دیروز با آن دست و پنجه نرم می‌کند نمی‌تواند چیز جدایی از این محصول سیاسی باشد.
در پایان بجاست که از تمامی گروه‌های چپ و مخالفان سیستم پادشاهی پارلمانی بپرسیم که چه تولیدات موفق فرهنگی و سیاسی در طول این ۴۰ سال داشته ا‌ند که بتوانیم بار دیگر به آنها اعتماد کنیم و سرنوشت کشور و ملتی را به دست آنها بسپاریم؟
ثبت ديدگاه